Katastrofa śmigłowca w Afganistanie. 38 ofiar, w tym 31 - z sił specjalnych USA

Trzydzieści osiem osób, w tym 31 członków amerykańskich sił specjalnych i 7 żołnierzy afgańskich, zginęło w katastrofie śmigłowca w prowincji Majdan Wardak w Afganistanie - poinformował prezydent Hamid Karzaj. W wydanym oświadczeniu Karzaj podkreślił, że przesłał kondolencje prezydentowi USA Barackowi Obamie z powodu katastrofy, do której doszło w nocy z soboty na niedzielę.

Do strącenia śmigłowca przyznali się talibowie, twierdząc, że nastąpiło to podczas starcia z siłami NATO. Talibowie często biorą jednak na siebie odpowiedzialność za działania, których nie przeprowadzili.

Siły NATO w Afganistanie potwierdziły, ze śmigłowiec się rozbił, ale nie podały żadnych szczegółów.

Prowincja Majdan Wardak leży na zachód od Kabulu.

źrodło: gazeta.pl 

Barack Obama startuje z kampanią "It Begins With Us"

Barack Obama ogłosił na początku kwietnia, że zawalczy o drugą kadencję prezydenta USA. Szykuje się najdroższa kampania wyborcza w historii.
Fakt, że prezydent oficjalnie rozpoczyna kampanię już teraz - 18 miesięcy przed głosowaniem - oznacza, że Biały Dom spodziewa się długiej i trudnej bitwy.

Na stronie internetowej swego komitetu wyborczego Obama opublikował w poniedziałek krótki film przedstawiający zwykłych Amerykanów z różnych stron kraju mówiących o swych problemach i o tym, że ufają Obamie i jego reformom. "Początek jest w nas" - taki napis pojawia się na końcu filmu wraz z logo kampanii wyborczej prezydenta.

Pieszo przez USA.

"Mike" w ciekawy sposób przedstawia swoją wycieczkę z Nowego Jorku do San Francisco. Łącząc zdjęcia stworzył krótki, barwny i warty obejrzenia filmik.

trasy wycieczek po USA











Zwiedzając Stany Zjednoczone, nie wiadomo doprawy, od czego zacząć. Wybrać się Route 66 z Chicago do Los Angeles czy może Highway No.1 wzdłuż kalifornijskiego wybrzeża? Podziwiać imponujące krajobrazy na Północnym Wschodzie czy rozkoszować się słońcem i morzem na Florydzie? Przedstawiam sześć najbardziej popularnych tras w USA.





TRASA 1 - Legendarna Route 66

Start i cel podróży: z Chicago do Los Angeles    

Długość: 2448 mil / 3941 km

Route 66 wytyczono w 1926 r. jako pierwszą transkontynentalną highway. Zapewniała ona połączenie pomiędzy Chicago, metropolią gospodarczą nad jeziorem Michigan, i Los Angeles, wówczas młodym prężnie rozwijającym się ośrodkiem nad Oceanem Spokojnym.

Chicago, Illinois -> Springfield, Missouri - > Baxter Springs, Kansas -> Oklahoma City, Oklahoma -> Amarillo, Teksas -> Santa Fe, Nowy Meksyk -> Gallup, Nowy Meksyk -> Flagstaff, Arizona -> Los Angeles, Kalifornia



TRASA 2 – Przez Północny Wschód

Rocky
Start i cel podróży: Nowy Jork

Długość: 1065mil / 1700km

Trasa ta łączy w sobie zgiełk i spokój: w Nowym Jorku i Filadelfi poznaje się życie wielkiego miasta, także nad wodospadem Niagara raczej trudno o ciszę. Odnajdzie się ją dopiero nad Finger Lakes i – poza głównymi drogami – u amiszów w Pennsylvania Dutch Country.

Zobacz koniecznie:
Degustacja win w Finger Lakes
Wodospad Niagara
Muzeum Andy’ego Warhola w Pittsburgu
Kuchnia amiszów w Pennsylvania Dutch Country
Spacer przez Society Hill i South Street w Filadelfi



TRASA 3 – Canyon Country

Start i cel podróży: Las Vegas

Długość trasy 2000mil / 3200km

Fascynujące krajobrazy i najsłynniejsze parki narodowe Południowego Zachodu USA zachęcają do podróży. Z Las Vegas wielu turystów decyduje się na przemierzenie tzw. Grand Circle, łuku przez południowe Utah, południowo-zachodni róg stanu Kolorado, północno-zachodni Nowy Meksyk i północną Arizonę.


Zobacz koniecznie:
• Hazard w Vegas: po prostu wypada postawić parę dolarów w którymś z niezliczonych kasyn
• Wielki Kanion: przejażdzka konna lub szalony spływ jednym z największych kanionów świata
• Jezioro Mead z ogromną tamą Hoovera










TRASA 4 – Przez południową Florydę

Start i cel podróży: Z Miami do Key West

Długość: ok. 930mil / 1500km

Ta objazdowa trasa pozwoli lepiej poznać Florydę. Do najważniejszych punktów podróży należą tętniące życiem bliźniacze miasta Miami i Miami Beach, rakiety na Cape Canaveral oraz w Kenny Space Center, olbrzymi parki rozrywki w Orlando i Tampie, bagna parku narodowego w Everglades oraz archipelag wysp Floryda Keys.

Zobacz konieczie:
• Miami Beach: oglądać i być oglądanym na wspaniałej Soutch Beach
• Cape Canaveral – Kennedy Space Center: najsłynniejszy na świecie kosmodrom kusi ciekawymi wystawami
• Orlando: światowa stolica rozrywki z Walt Disney Word, SeaWorld i Universal Studios…
• Everglades: niebezpieczne gady w naturalnym otoczeniu
• Key West: cudowny zachód słońca na Mallory Square




TRASA 5 Highway No. 1 – fantastyczna panorama wybrzeża

Start i cel podróży: z Los Angeles do San Francisco

Długość ok. 470 mil / 750 km

Na tej trasie trzeba uzbroic się w cierpliwość ponieważ zwłaszcza w miesiącach letnich droga pomiędzy Los Angeles i San Francisco zapełnia się pojazdami. Autobusy i samochody kempingowe nie pozwolą się rozpędzić. Ale czego się nie robi, jeśli chce się w rekordowym czasie zobaczyć jedne z najpiękniejszych krajobrazów USA?
Wrażenia z podróży z pewnością będą niezapomniane!

Zobacz koniecznie:
Los Angeles: Moloch z fantastycznymi plażami
Hearst Castle: zamek z bajki
Big Sure Coast: niezapomniane widoki na spektakularne wybrzeże Pacyfiku
San Francisco: jazda przez most Golden Gate jest zwieńczeniem podróży





TRASA 6 – Muzyka, coca-cola i nie tylko

Start i cel podróży: z Atlanty do Nowego Orleanu

Długość: ok. 1025mil / 1650km

Z Atlanty przez Huntsville i Memphis do Nowego Orleanu. Albo jakby to powiedzieli Amerykanie, od coca-coli przez Rocket City, Music City i Elvisa Presleya do Big Easy.

Zobacz koniecznie:
Atlanta: wizyta w muzeum coca-coli
Memphis: willa Elvisa Presleya „Graceland”
Nowy Orlean: szala zabawa podczas Mardi Gras




TRASA 7 – Północny Zachód

Start i Cel podróży: Seattle

Długość trasy: ok. 1500mil / 2415km

Imponujące lodowce, czynne i drzemiące wulkany, dzikie romantyczne wybrzeża ze wspaniałymi plażami i ogromnymi piaskowymi wydmami, wiecznie zielone lasy deszczowe i gigantyczne mamutowce, a do tego pełne życia miasta, jak Seattle, Portland i Eugene sprawiają, że ta wyprawa będzie niezapomnianym przeżyciem.

Zobacz koniecznie:
Olympic National Park: niezapomniany wypad do Hurricane Ridge
Redwood national Park: smagane falami dzikie wybrzeża i olbrzymie mamutowce


praktyczny informator dla turystów




Co kraj to obyczaj

Palacze nie mają w Stanach lekkiego życia. Wszystkie linie lotnicze wprowadziły zakaz palenia, nie można też kopcić w budynkach użyteczności publicznej. W restauracjach palić wolno tylko w niewielkich wyznaczonych enklawach. Osoby palące w miejscu, gdzie znajdują się dzieci, powinny liczyć się z ostra reakcją otoczenia.

W USA powitanie nie przebieg tak formalnie, jak w Europie. Powszechne jest zwracanie się do kogoś na „ty”. Przy czym użycie imienia nie oznacza od razu zażyłych stosunków. Amerykanie zachowują początkowo względem dystans, podobnie jak Europejczycy – tyle, że są przy tym nieco grzeczniejsi.

Nieważne czy w windzie, czy też w kolejce: wszędzie tam, gdzie nieoczekiwanie przyjdzie z Amerykanami spędzić dłuższą chwile, zaraz zaczną oni rozmowę na błahe tematy. ( It’s a great day, isn’t it?). Nie ma na celu do doprowadzenia do szczerej, dłuższej rozmowy pogawędki, a jedynie postrzegane jest jako grzeczność.

Turysta spotyka przyjaznych Amerykanów i spędza z nimi mile czas. Na zakończenie spotkania z reguły żegnany jest wzmianka o konieczności ponownego spotkania. Takiego zaproszenia nie należy traktować dosłownie, ponieważ to jedynie grzecznościowy frazes.

Krytykowanie przez turystów ze Starego Kontynentu nierozwiązanych amerykańskich problemów, jak dyskryminacja rasowa, polityka imigracyjna, posiadanie broni, polityka zagraniczna, może zostać potraktowane jako niegrzeczne.



Sport

Zdecydowanie najbardziej popularnym sportem w Stanach Zjednoczonych jest futbol amerykański. Gra finałowa toczy się Super Bowl „korona futbolu”.

Drugie miejsce na sportowej skali popularności zajmuje baseball

NBA – National Basket Association. Gra w NBA to marzenie wszystkich zawodowych koszykarzy.

NHL – National League Hocket czyli rozgrywki hokeja na lodzie. Dwa najlepsze drużyny walczą w finale o Puchar Stanley.

Wędkarstwo jest dla Amerykanów jednym z najpopularniejszych sposobów spędzania wolnego czasu – nic w tym dziwnego przy tylu wspaniałych łowiskach.

Stany Zjednoczone to raj dla golfistów. W przeciwieństwie do Europy w Ameryce golf jest sportem dla mas, czemu sprzyja łagodny klimat.

Kto lubi spływy kanadyjką, kajakiem lub kajakarstwo górskie znajdzie w USA idealne warunki do uprawiania swojej pasji.

Spływ spienionymi nurtami rzek pontonami lub łodziami (rafting) cieszy się coraz większym zainteresowaniem – ciągle otwierane są nowe trasy.

W kraju Indian i kowbojów istnieją rzecz jasna rozmaite możliwości, by spędzić urlop na końskim grzbiecie.

Sporty wodne cieszą się w USA ogromną popularnością. Wielu turystów przyciągają krystalicznie czyste wody oraz drobno piaszczyste plaże.

W wielu dużych ośrodkach turystycznych i hotelach entuzjaści nart wodnych mają do dyspozycji motorówki i możliwość wypożyczenia sprzętu.

Na wybranych odcinkach linii brzegowej Atlantyku, dookoła półwyspu Floryda, wzdłuż wybrzeża Zatoki Meksykańskiej, jak również przy kalifornijskich wybrzeżach Pacyfiku znajdują się liczne porty jachtowe, w których można wynająć łodzie (z załogą lub bez) i żeglować. Także na Wielkich Jeziorach i wielu innych mniejszych zbiornikach wodnych.

Stany Zjednoczone także w dziedzinie nurkowania są krajem nieograniczonych możliwości. W wielu miejscach można podziwiać kolorowy i różnorodny podwodny świat koralowców, ryb, mięczaków i skorupiaków.

Windsurfing jest uprawiany wszedzie tam, gdzie można się kąpać, zwłaszcza w wodach wokół Florydy, u wybrzeży Georgii i Karoliny Północnej, wzdłuż zatoki Meksykańskiej, na wybrzeżach Pacyfiku w Kalifornii oraz na Hawajach. W rejonach gdzie fale są wyższe, nieustraszeni pogromcy żywiołu uprawiają surfing na samej desce bez żagla. (surfing)

Turystyka piesza – wymarzonymi terenami wędrówek są niezliczone national parks, state parks i recreational parks.

Sporty zimowe – W ostatnich dziesięcioleciach otwarto rozległe regiony sportów zimowych w śnieżnych górach Północnego Wschodu oraz słynących z „szampańskiego śniegu” Górach Skalistych, kalifornijskich Sierra Nevada, a nawet w stanach pustynnych: Arizonie, Nevadzie i Nowym Meksyku.


Bezpieczeństwo, telefony alarmowe

W związku z zagrożeniem zamachami terrorystycznymi w wielu miejscach publicznych nadal obowiązują zaostrzone środki bezpieczeństwa, polegające przede wszystkim na wprowadzeniu kontroli bagażu oraz kontroli osobistej mieszkańców i turystów.

W większości wielkich miast amerykańskich istnieje duże za¬grożenie przestępczością (czego dowiedli Al. Capone, Magnum i policjanci z Miami). Dotyczy to zwłaszcza biednych dziel¬nic, a czasami także centrów miast wyludniających się zwykle wieczorem.

W razie konieczności wezwania pomocy w całych Stanach Zjednoczonych działa bezpłatny numer 911.



Strefy czasowe w USA

Terytorium USA rozciąga się przez cztery strefy czasowe:
Eastern Time = UTC – 6h
Central Time = UTC – 7h
Mountain Time = UTC -8h
Pacyfic Time= UTC -9h

Osobne strefy czasowe obowiązują dla Alaski i Hawajów.

Godziny od północy do 12.00 w południe oznacza się skrótem a.m., zaś pozostałe dwanaście godzin – p.m.




Dzieci

Nikogo nie zdziwi informacja, że Stany Zjednoczone są wymarzonym miejscem na wakacje z dziećmi – zaczynając od fantastycznego świata Disneya w Orlando czy Anaheim, a możliwości spotkania prawdziwego Indianina czy kowboja. W popularnych atrakcjach turystycznych, hotelach, restauracjach dzieciom i rodzicom przysługują korzystne zniżki, co najlepiej świadczy o tym, że USA również najmłodszych turystów wita z otwartymi ramionami.

W hotelach i motelach dzieci mogą zwykle przenocować bezpłatnie w pokoju rodziców.



Elektryczność

Napięcie w gniazdkach elektrycznych wynosi 120 V(w Europie 220V), wtyczki polskich urządzeń elektrycznych nie pasują do gniazdek amerykańskich. Dlatego przed wyjazdem powinniśmy zakupić przejściówki (plug adapter) i konwertor napięcia - jeżeli nasze urządzanie nie obsługuje napięcia amerykańskiego.



Gastronomia

Śniadanie najlepiej zjeść w jakieś kafeterii. Na tradycyjne amerykańskie śniadanie składają się: szklanka soku, kawa, jajka, smażone plasterki boczku lub smażona kiełbaska, smażone ziemniaki, naleśniki z syropem klonowym i rzecz jasna chleb tostowy.
Najważniejsza potrawą miesną obok hamburgerów są steki (t-bone, porterhouse, sirloin). Poza tym jada się sporo drobiu oraz wieprzowiny. Jako dodatek proponuje się ziemniaki w mundurkach lub frytki. Cenioną potrawą świąteczną jest Indyk.

Posiłek w fast foodzie to 5-10 USD.
Za 6-10 USD (zależnie od pory dnia) można zakupić wejściówkę do (np: Country lub China) Buffet, gdzie możesz jeść i pić ile tylko chcesz . Działa to na zasadzie „szwedzkiego stołu”. Mamy tam zazwyczaj bardzo szeroki wybór jedzenia, więc każdy znajdzie coś dla siebie.
Posiłek w bardziej „eleganckich” miejscach zaczyna się zazwyczaj od 12 USD.
Z reguły różnego rodzaju „dolewki” coli czy kawy są za darmo.
Ekskluzywnie powyżej 20 USD. W większości takich lokali czeka się na wskazanie miejsca przez personel.

Żywność w sklepach w USA jest droższa niż w Polsce, w przypadku niektórych produktów nawet kilkukrotnie. Zakupy najlepiej robić w tanich supermarketach (np. Wall-Mart). Warto też unikać sklepów położonych blisko centrum miasta. (przykładowo im dalej od Time Square na Manhattanie w NYC tym ceny w stają się niższe)

Ciekawostka: Poważnym problemem w Stanach Zjednoczonych jest powszechnie spożywana niezdrowa żywność o wysokiej zawartości kalorycznej i niewielkiej wartości odżywczej. Są to m.in. wysoko przetworzone wyroby cukiernicze, różnego rodzaju "przekąski telewizyjne" oraz produkty pochodzące z restauracji typu fast food. Zjawisko to doprowadziło do poważnych chorób społecznych, m.in. otyłości i cukrzycy, także wśród dzieci i młodzieży. Władze starają się zmienić te przyzwyczajenia, wprowadzając m.in. zakaz sprzedaży tego rodzaju żywności w szkołach.



Język

Zapraszamy na specjalny artykuł w całości poświęcony językowi w USA.
http://stany-zjednoczone.blogspot.com/2011/02/jezyk-czyli-przydatne-zwroty-dla.html


Kiedy jechać?

Z uwagi na dużą powierzchnię kraju można by się spodziewać, że najkorzystniejszy czas podróży będzie różny dla poszczególnych regionów.
Na znacznych obszarach Stanów Zjednoczonych panuje klimat kontynentalny z bardzo mroźną oraz – zwłaszcza na Północnym Wschodzie i regionie Wielkich Jezior – śnieżną zimą oraz gorącym latem, trudnym do zniesienia dla przybyszów przede wszystkim na wilgotnych wybrzeżach na wschodzie i południu. Na suchym latem Zachodzie łatwiej znosi się wysokie temperatury.

W zależności od miejsca, które zamierza się odwiedzić trzeba przygotować się na ekstremalne zimno i wiatr, jak i bezchmurne niebo, z którego nieprzerwanie będą się lały strumienie ciepła. Taką też odzież należy z sobą zabrać - nie dajmy się zaskoczyć.

Szczyt sezonu turystycznego dla Amerykanów to okres pomiędzy Memorial Day (koniec maja) i Labor Day (początek września).


Komunikacja

• Koleją

Chociaż historia gospodarcza Stanów Zjednoczonych, a tym samym także rozwój sieci komunikacyjnej nierozerwalnie związane są z koleją, obecnie ten środek transportu pełni marginalną rolę. Dla oszczędności Amtrak pozamykał wiele nierentownych połączeń. Pomimo to jazda pociągiem przez bezdroża USA stanowi niezapomniane przeżycie.

• Autobusem

Autobusy firmy Greyhound kursują pomiędzy wsyztstkimi ważnymi miastami i ośrodkami turystycznymi Stanów Zjednoczonych. Planując dłuższe podróże warto wykupić Greyhound AmericaPass, ważny na 4, 7, 15 lub 30 dni, bądź Greyhound DiscoveryPass. Wymienione karnety można nabyć jedynie na terenie USA w biurach podróży.

• Samochodem

Każdy stan w USA ma obok ogólnokrajowych także własne przepisy ruchu drogowego. Warto wziąć pod uwagę kilka ważnych zasad odróżniających zasady ruchu w Europie od przepisów amerykańskich.

Pomimo ruchu prawostronnego na skrzyżowaniach równorzędnych pierwszeństwo ma ten kierowca, który zjawił się tam pierwszy.

Dopuszczalna prędkość na terenach zabudowanych to 20-35 mph.
W pobliżu szkól, szpitalów, domów starców itp. 15 mph.
Na drogach wylotowych i krajowych z ruchem dwustronnym wolno z reguły rozpędzić się do 45 mph.
Na drogach z kilkoma pasami i na „ekspresówkach” (highways) wolno zwykle rozpędzić się do 55-70 mph.

Dopuszczalna zawartość alkoholu wynosi zależnie od stanu i hrabstwa od 0,0 do 1 promila!

Osoby poniżej 21 roku życia, nie mogą w ogóle przewozić napojów alkoholowych.

Jeżeli z żółtego autobusu szkolnego wychodzą dzieci należy się zatrzymać.

W USA światła sygnalizacyjne wiszą za skrzyżowaniem.

Skręt w prawo na czerwonym świetle jest dozwolony po całkowitym zatrzymaniu pojazdu i ustąpieniu pierwszeństwa (chyba że widnieje tabliczka „No turn on red”).

       Kto chce być niezależny od publicznej komunikacji, może wynająć zwiedzać Stany Zjednoczone wynajętym samochodem. By wynająć samochód, trzeba okazać uznawane w USA prawo jazdy i z reguły mieć co najmniej 21 lat. Warto ubezpieczyć wypożyczany samochód.

     Na podstawie międzynarodowego prawa jazdy można prowadzić samochód przez okres ważności wizy. Należy pamiętać o obowiązku równoczesnego posiadania polskiego prawa jazdy wraz z jego tłumaczeniem na język angielski. Naruszenie przepisów drogowych karane jest wysokimi mandatami. W zależności od rodzaju wykroczenia, jak również okoliczności, w jakich zostało ono popełnione, wysokość mandatu może wynosić od 20 USD (np. za nieprawidłowe parkowanie) nawet do kilkuset dolarów. Należy przede wszystkim pamiętać o nie przekraczaniu na autostradach dopuszczalnej prędkości, która różni się w poszczególnych stanach i może wynosić od 55 do 75 mil na godzinę (88–120 km/godz.).
Podczas kontroli policyjnej nie należy wysiadać z auta, trzeba otworzyć okno, trzymać ręce na kierownicy i poczekać na instrukcje funkcjonariusza.
Pro¬wadzenie pod wpływem alkoholu jest traktowane nadzwyczaj surowo i często kierowca zostaje od razu aresztowany.

Nie wolno bez zezwolenia wkraczać na tereny prywatne. Stany Zjednoczone mają bardzo dobrze rozwinięty system autostrad z rozbudowaną infrastrukturą.

Benzyna nalewana jest w galonach – 1 galon to ok. 4 litrów (dokładnie 3,89l).


• Samolotem

Chcąc uzyskać zniżki w podróżowaniu samolotem po rozległych obszarach USA należy kupować bilety z 21-dniowym wyprzedzeniem. Delta, British Airways i Virgin Atlanic oferują "Discover America Pass", który po niższych cenach zapewnia od 3 do 10 biletów (w formie kuponów) na podróże po USA.




Poczta – Telekomunikacja – Internet

    U.S. Mail realizuje przesyłkę listów i paczek, a także przekazy pieniężne.
Znaczki pocztowe można kupić w urzędach pocztowych, w automatach na lotniskach, dworcach kolejowych i autobusowych.


    Telefony - zasięg jest wszędzie, budki telefoniczne są przy każdym zjeździe z autostrady, na postojach, stacjach benzynowych, w fast foodach. Przy tzw. Rest Areach (miejscach zjazdu na autostradach, gdzie można wypocząć, rozprostować kości albo się zdrzemnąć. Można spać na nich do 12 godzin i nikt ze służb porządkowych zaczepiać cię nie będzie) zawsze są policyjne telefony i w razie jakiegoś zagrożenia wystarczy nacisnąć guzik, aby skontaktować się z najbliższym posterunkiem policji czy highway patrol. Automaty są albo na kartę (wpisuje się PIN znajdujący się pod zdrapana warstwą), na monety (na „quarters”, czyli monety o nominale 25 centów), lub na kartę kredytową.

Połączeń z telefonów hotelowych należy się w miarę możliwości wystrzegać, ponieważ wiąże się to z wysokimi kosztami.

Dzwoniąc do Polski z USA należy wystukać: 011 (wychodzący) 48 (kod krajowy) 12 ( numer kierunkowy miasta w tym przypadku Kraków) i wreszcie numer abonenta.

Telefon komórkowy (cell phone) aby działał w Stanach Zjednoczonych musi być trzyzakresowy obsługujący 1900 MHz, co oznacza, że większość europejskich komórek nie będzie w USA działać.

   Na klawiaturze telefonów znajdują się także litery, stąd wiele numerów podawanych jest w formie łatwego do zapamiętania słowa. (np. ogólnokrajowa pomoc drogowa to: 1-800-AAA-HELP)
Dostęp do Internetu: kafejki już zniknęły z krajobrazu USA, jednak większość hotelów oferuje dostęp do komputerów z Internetem, czy też korzystanie z ich sieci wifi. W pubach, kawiarniach, restauracjach też zazwyczaj mamy dostęp do „hotspotów”.



Miary, wagi i temperatury

• 1 cal (inch) [in] = 2,54 cm
• 1 stopa (foot) [ft] = 12 cali = 0,3048 m
• 1 jard (yard) [yd] = 3 stopy = 91,44 cm
• 1 mila (mile) [mi] = 1,61 km
• 1 US gallon = 3,78 l
• 1 funt (pound) [lb] = 16 uncji = 453,59 g
• 1 kg = 2,205 lb

• Stopień Fahrenheita [°F]: 32 + 9/5 x °C
Obecnie skalę Fahrenheita definiuje się przez porównanie ze skalą Celsjusza:
32 °F = 0 °C; 212 °F = 100 °C



Noclegi

W popularnych ośrodkach turystycznych działają hotele na każdy gust i kieszeń. Luksusowe i zwykle bardzo drogie kompleksy wypoczynkowe z bogata oferta spędzania wolnego czasu określa się jako resort. Na turystów zmotoryzowanych czekają motele, często zlokalizowane w pobliżu ważniejszych krzyżówek długich tras.
W dużych miastach do dyspozycji są również różnego rodzaju hostele, gdzie płacimy jedynie za łóżko, a nie cały pokój. Jest to często najtańsza opcja, ale warunki też nie są najlepsze (brak prywatności, mało miejsca, wspólne łazienki itp). Ceny zazwyczaj wahają się tam od 15USD do 45USD za dobę.
Istnieją także pensjonaty (B&B), czyli wypielęgnowane hotele w zabytkowych murach z urządzonymi pokojami po królewsku, które mają swoją wysoką cenę.

Wskazana jest wcześniejsza rezerwacja pokoju – zwłaszcza w pełni sezonu, telefonicznie lub przez Internet.




Parki narodowe i rezerwaty 

Wiele najcenniejszych pod względem przyrodniczym terenów objęto w Stanach Zjednoczonych szczególną ochroną. Wśród chronionych obszarów wyróżnia się parki narodowe i rezerwaty przyrody, obiekty umieszczone na liście zabytków oraz tereny wypoczynkowe. Użytkowanie tych miejsc podlega ograniczeniom, a odwiedzający muszą podporządkować się odpowiednim przepisom.

TOP 10 parków narodowych:

• Grand Canyon – najbardziej imponujący i najsłynniejszy wąwóz na kuli ziemskiej
• Yosemite – strome granitowe skały, wysokie sekwoje i piękne wodospady
• Yellowstone – „Old Faithful” i inne gejzery przyciągają tłumy odwiedzających
• Rocky Mountain – niezwykłe wysokogórskie krajobrazy
• Zion – wielobarwny park narodowy
• Bryce Canzon – dziwaczne formacje skalne w Utah
• Everglades – bagnista kraina zamieszkana przez krwiożercze drapieżniki
• Arches – przyroda tworząca dzieła sztuki
• Death Valley – najgorętsze miejsc na świecie
• Mesa Verde – tropem zaginionej cywilizacji



Prawo

   W wielu stanach w miejscach publicznych nie można pić alkoholu ani nawet mieć przy sobie nie opakowanych butelek czy puszek. Nie można także przewozić otwartych pojemników z alkoholem w samochodzie. Spożywanie i zakup alko¬holu dozwolone są w większości stanów dla osób powyżej 21 roku życia; sprzedawca może poprosić o okazanie dowodu tożsamości.
Tylko osoby w wieku powyżej 21 lat mogą grać w gry hazardowe.
W miejscach publicznych palenie jest zabronione i zakaz ten jest ściśle przestrzegany.




Pieniądze

   Powszechnym środkiem płatniczym w Stanach Zjednoczonych są karty kredytowe. Ze względów bezpieczeństwa, jak również wygody (rezerwacja hotelu, biletu lotniczego itp.) zalecane jest wyrobienie takiej karty przed wyjazdem za granicę w jednym z polskich banków. Bardzo trudno wynająć samochód nie mając karty kredytowej.


Walutą w USA jest dolar (USD), który dzieli się na 100 centów. W obiegu są monety o nominałach: 1, 5, 25, 50 centów i 1 USD oraz banknoty o wartościach 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 USD. Walutę wymienić można tylko w kilku większych bankach, dlatego najlepiej wziąć ze sobą wyłącznie dolary.


Za usługę fryzjerską, kelnerską czy za jazdę taksówką spodziewany jest napiwek (ok. 15%). Należy zawsze się z tym liczyć i zamawiając obiad w restauracji obok ceny uwzględnić odpowiedni procent.

Obce środki płatnicze są niechętnie akceptowane w Stanach Zjednoczonych, dlatego budżet wycieczkowy należy zestawić z kart kredytowych, czeków podróżnych w dolarach i pewnej sumy dolarów w gotówce.




Przyjazd, planowanie podróży

Najszybszym i najtańszym środkiem transportu do Ameryki jest samolot. Polska ma wiele połączeń lotniczych z USA - bezpośrednich (LOT) jak i z przesiadkami.

Kosztowna, ale zapewniająca niepowtarzalne wrażenia, jest podróż do USA statkiem. Niestety, od kilku lat Polska nie ma bezpośrednich połączeń drogą morską z USA, ale oferują je porty w Europie Zachodniej.

Zarówno w przypadku podróży drogą lotniczą, jak i morską obowiązuje poddanie się rygorystycznej kontroli bezpieczeństwa. Dlatego podróż należy tak zaplanować, by wystarczyło czasu na przejście kontroli przed odjazdem.

Samo otrzymanie wizy nie gwarantuje, że obcokrajowiec zostanie wpuszczony na terytorium Stanów Zjednoczonych – decyzję w każdym przypadku podejmuje urzędnik kontroli granicznej. Kłopotów mogą spodziewać się osoby, które podczas poprzednich pobytów naruszyły przepisy imigracyjne, lub których rzeczywisty cel przyjazdu różni się od deklarowanego.






Święta, Festyny, Imprezy

W Stanach Zjednoczonych jest stosunkowo niewiele świąt państwowych, a nawet wówczas, z wyjątkiem Święta Dziękczynienia, Niedzieli Wielkanocnej, Bożego Narodzenia i Nowego Roku, liczne sklepy są otwarte. Za to banki, urzędy, szkoły, a nawet niektóre restauracje bywają wówczas zamknięte.

Ważne dni w USA:

• Trzeci poniedziałek stycznia Martin Luther King Day
• Dzień Zaprzysiężenia nowego prezydenta. Święto to obchodzi się 20 stycznia co cztery lata.
• Trzeci poniedziałek lutego to Dzień Prezydenta. Ustanowiono to święto głównie po to, aby uczcić jednych z najbardziej znanych prezydentów Ameryki – George’a Washingtona i Abrahama Lincolna.
•14 czerwca Amerykanie obchodzą Dzień Flagi.
• 4 lipca obchodzony jest Dzień Niepodległości, czyli chyba najbardziej znane i ważne święto dla narodu amerykańskiego. W 1776 roku ogłoszono deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych od Wielkiej Brytanii.
• 11 września – Rocznica zamachów na WTC
• Święto Dziękczynienia Amerykanie celebrują w czwarty czwartek listopada. Dzień ten pierwotnie miał podłoże religijne i miał upamiętniać pierwsze dziękczynienie pielgrzymów, którzy przybyli do koloni Playmouth w Ameryce z Holandii w 1621 roku.
• 25 grudnia - Święta Bożego Narodzenia




Zakupy

We wszystkich miejscowościach atrakcyjnych turystycznie nie brak możliwości robienia zakupów. Gdzie indziej oferta handlowa jest znacznie ograniczona. Ale każda szanująca się miejscowość ma przynajmniej po jednym „Mall” (centrum handlowe).

Podczas zakupów w USA można zauważyć, że na wiele towarów nałożony jest regionalny podatek od sprzedaży (sales tax), którego wartość różni się w poszczególnych stanach. Podatek dolicza się do ceny produktu.

Stosunkowo tani jest w USA sprzęt elektroniczny, zwłaszcza kamery i osprzęt. Bardzo korzystnie kupi się odzież (szczególnie jeansy), bieliznę, wyroby skórzane, kosmetyki, oraz sprzęt sportowy. Za cenione w świecie marki zapłaci się w USA o wiele mniej niż w jakimkolwiek europejskim kraju.






Zdrowie



Amerykańska służba zdrowia jest – zwłaszcza pod względem innowacyjności – w światowej czołówce. W innych dziedzinach jednak, jak ogólny dostęp do służby zdrowia, znajduje się w nie najlepszej kondycji. W rankingu Światowej Organizacji Zdrowia Stany Zjednoczone znalazły się na 15. pozycji. Rocznie wydaje się tam 1,8 biliona dolarów na służbę zdrowia.

Od osób przyjeżdżających do Stanów Zjednoczonych z Polski nie są wymagane szczepienia. Opieka medyczna jest wszędzie dostępna i na wysokim po¬ziomie, lecz jej koszty są bardzo wysokie. Wizyta u lekarza ogólnego kosztuje zwykle ponad 100 USD, doba w szpitalu – od 500 do kilku tysięcy USD, nie licząc badań i zabiegów. Terytoria zamorskie Stanów Zjednoczonych stosują te same zasady.

Ubezpieczenie zdrowotne to w USA rzecz niemal niezbędna, podobnie jak spory limit na karcie kredytowej. Często korzystniejszy okazuje się powrót do kraju i tam poddanie się kuracji.

Woda w USA jest ogólnie zdatna do spożycia, lepiej jednak zawsze wcześniej ją przegotować lub używać wody butelkowanej.

mapy USA


Wyświetl większą mapę

Język - czyli przydatne zwroty dla turystów w USA




 

     Amerykańska odmiana angielskiego różni się od brytyjskiej oraz wariantu, którego naucza się w europejskich szkołach. Dotyczy to nie tylko wymowy i akcentu, ale i słownictwa.
Przedstawiamy małą porcje przydatnych zwrotów i słów dla odwiedzających USA:


PRZEDSTAWIANIE SIĘ
My name is Ann. – Mam na imię Ann.
I’m Ann. – Jestem Ann.
Nice to meet you. – Miło mi cię poznać.
Nice to meet you too. – Mnie również.

PRZEDSTAWIANIE OSÓB TRZECICH
This is Tom. – To jest Tom.
I’d like to introduce Eve. – Przedstawiam ci Ewę.



POWITANIA
Hi./ Hello. – Cześć
Good morning. – Dzień dobry.
Good afternoon. – Dzień dobry. (po południu)
Good evening. – Dobry wieczór.
Good night. – Dobranoc.
How are you? – Jak się masz?
Fine/ OK, thanks. – Dobrze, dziękuję.



POŻEGNANIA
Goodbye. – Do zobaczenia./ Do widzenia.
Bye. Take care. – Do zobaczenia. Trzymaj(cie) się.
See you (later/tomorrow). – Do zobaczenia (później/jutro).



NAWIĄZANIE KONTAKTU
Sorry to bother you but… - Przepraszam, że przeszkadzam, ale…
Could I ask you something? – Czy mogłbym o coś zapytać?



WSKAZYWANIE DROGI
Where is...? – Gdzie jest...?
How can I get to...? – Jak mogę dojść/ dojechać do…?
I’m looking for... – Szukam…
Can/Could you tell me the way to...? - Możesz mi wskazać drogę do...?



TELEFONOWANIE
Hello. – Halo.
Is that Ben? – Czy rozmawiam z Benem?
Could I speak to Ben, (please)? – Czy mogę rozmawiać z Benem?
Speaking. – Przy telefonie.



UDZIELANIE POZWOLEŃ
(Bardziej formalnie:)
Could I...? – Czy mógłbym...?
May I...? – Czy mógłbym...?
Yes, of course./ Please do. – Oczywiście.
I’m afraid not. – Przykro mi, ale nie.
(Mniej formalnie:)
Can I...? – Czy mogę...?
Sure./ OK./ No problem. – Jasne/ Pewnie.
No, you can’t. – Nie możesz.



WYRAŻANIE PRÓŚB
(Bardziej formalnie:)
Could you...? – Czy mógł(a)byś…?
Would you...? Czy mógł(a)byś…?
Do you think you could...? Czy mógł(a)byś…?
(Mniej formalnie:)
Can you...? – Czy możesz...?
Could I have...? – Mogę prosić o...?



UDZIELANIE PORAD
Can you give me some advice? – Czy możesz mi poradzić?
I think you should(n’t)… - Myślę, że (nie) powinieneś…
If I were you I would... – Na twoim miejscu…



ZWROTY OKOLICZNOŚCIOWE
Have a good (weekend). – Udanego/ Miłego (weekendu).
Bless you! – Na zdrowie. (gdy ktoś kichnie)
Cheers! – Na zdrowie! (przy toaście)
Congratulations! – Gratulacje!
Good luck! – Powodzenia!
Happy birthday! – Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!
Help yourself! - Częstuj się./Nie krępuj się.
Yes, please./ No, thank you. – Tak, poproszę./ Nie, dziękuję.
(The) Same to you. – Nawzajem.
Never mind. – Nieważne./Nie przejmuj się./Nic się nie stało.



OFEROWANIE POMOCY
Shall I…(for you)? – Czy mam…(za/ dla ciebie)?
Let me... – Pozwól, że ja...
Would you like me to (bezokolicznik)...? – Czy chcesz, żebym…?
Thanks. – Dziękuję.
Thank you very much. – Bardzo dziękuję.
That would be very kind of you. – To bardzo miłe z twojej strony.
No, it’s all right, thanks. – Dziękuję nie trzeba.
Please don’t bother. – Nie kłopocz się.



OFEROWANIE, PROPONOWANIE, ZAPRASZANIE
Let’s… - np:
Let’s go. – Chodźmy.
Let’s take a taxi. – Weźmy taksówkę.
Why don’t we…? – np:
Why don’t we go to the cinema? – Może pójdziemy do kina?
Do you fancy...? (czasownik z –ing)– Czy chcesz…?/ Masz ochotę na...?

Przyjęcie zaproszenia:
I’d love to. – Bardzo chętnie.
That sounds great. –Brzmi świetnie.
That’s a good idea. – świetny pomysł.
OK. – Dobrze.


Odrzucenie zaproszenia:
No, thanks. – Nie, dziękuję.
Another time perhaps. – Może innym razem.
I’m afraid I can’t. – Przykro mi, ale nie mogę.
Sorry, I can’t. – Przepraszam, ale nie mogę.
Would you like...? – Czy chcesz/ Czy masz ochotę na...?



PRZEPROSINY
I’m very/ terribly sorry. – Bardzo przepraszam.
Excuse me! – Przepraszam!

Przyjęcie przeprosin:
That’s all right. Don’t worry about it. – W porządku. Nic się nie stało.
Oh, forget it. – Nie ma o czym mówić.
No problem. – Nie ma problemu.



WYRAŻENIE OPINII
 I think/ believe (that)... – Sądzę, (że)…
As I see it… - Według mnie…
In my opinion… - Moim zdaniem…

Prośba o wyrażenie opinii:
What do you think abort...? – Co sądzisz o…?
Do you think that…? – Czy sądzisz, że…?


Wyrażanie zgodności z czyjąś opinią:
Exactly. – Właśnie.
I (completely) agree. – Zgadzam się (całkowicie).
That’s what I think. – Tak sądzę.
Absolutely! – Absolutnie!

Wyrażanie braku zgodności z czyjąś opinią:
(I’m afraid) I don’t agree. – Nie zgadzam się.
I’m of different opinion. – Jestem innego zdania.
That may be true but... – Być może to prawda, ale…
Rubbish! – Bzdura! (bardzo nieformalne!)

INNE
You’re welcome! – Nie ma za co!
Excuse me! – Przepraszam!
I don’t understand. – Nie rozumiem.
I don’t speak english. – Nie mówie po angielsku.
Can I have…, (please)? – Poproszę…
How much is the…? – Ile kosztuje ten/ ta…?
It’s… - Kosztuje…
How much are the…? – Ile kosztuję te…?
each – za sztukę np.: It’s $4 each. – Dwa dolary za sztukę.
a pair – za parę np.: $40 a pair. – Czterdzieści dolarów za parę.
Can you imagine that? – Wyobrażasz sobie?
Really? – Naprawdę?
Great! – Świetnie!
That’s wonderful! – To świetnie!
What do you think (about it)? – Co (o tym) sądzisz?



RUCH DROGOWY
My car’s broken down. – Mój samochód ma awarię.
Where’s the nearest gas station/auto service? – Gdzie jest najbliższa stacja benzynowa/warsztat samochodowy?
Look out! – Uważaj!
Help! – Pomocy!
Please call Police/an ambulanse. – Proszę zadzwonić po policję/pogotowie ratunkowe.
It was my/your fault – To była moja/twoja wina.
Bypass/Detour. – Objazd.
Crossing. - Skrzyżowanie.
Do not enter. – Zakaz wjazdu.
Slow down. – Zwolnij.
Speed limit. – Ograniczenie prędkości.



NOCLEGI
Can you recommend me a hotel/motel? – Może mi Pani/Pan polecić hotel/motel?
Do you have a room? – Czy mają państwo wolny pokój?
A room for one/two. – Pokój jednoosobowy/dwuosobowy.
With a shower/bath. – Z prysznicem/łazienką.
For one night/for a week. – Na jedną noc/na tydzień.
I’ve reserved a room. – Zarezerwowałem tu pokój.
How much is the room(with breakfast)? – Ile kosztuje pokój(ze śniadaniem)?



LEKARZ
I need a dentist. – Potrzebuję dentysty.
I feel some pain here. – Boli mnie tutaj.
I’ve got temperature. – Mam gorączke.
Injection/shot – Zastrzyk
Prescription – Recepta.


BANK/POCZTA
Where’s the nearest bank? – Gdzie jest najbliższy bank?
ATM. – Bankomat.
I’d like to change polish money into dollars. – Chciałbym zamienić złotówki na dolary.
How much is a letter/postcard? – Ile kosztuje wysłanie listu/pocztówki?
To Europe. – Do Europy.


RESTAURACJA/JEDZENIE
Would you reserve us a table for this evening? – Chciałbym zarezerwować stolik na dzisiejszy wieczór.
A table for one person/two people, please. - Stolik dla jednej/dwóch osób proszę.
Can I look at the menu, please? - Czy mogę prosić o menu?
Is there a local specialty? - Czy jest specjalność lokalna?
I'm a vegetarian. - Jestem wegetarianem.
Where is the restrooom, please? – Przepraszam, gdzie jest toaleta?

Breakfast. - Śniadanie.
Lunch. – Obiad.
Supper. – Kolacja.



I want... – Chciałbym…
kurczak - chicken / wołowina - beef / ryba - fish / owoce morza - seafood / szynka - ham / wieprzowina - pork / kiełbasa - sausage / ser - cheese / jajka - eggs / sałatka – salad / warzywa - vegetables /owoce - fruits / chleb - bread / makaron - noodles / ryż - rice /
… please.



May I have a glass of...? - Proszę szklankę...
May I have a cup of...? - Proszę filiżankę...
May I have a bottle of...? - Proszę butelkę...


Coffee. - Kawa.
Tea. - Herbata.
Juice. - Sok.
(bubbly) Water. - Woda (gazowana).
Beer. – Piwo.
Red/white wine. - Wino czerwone/białe.


Excuse me, waiter? - Przepraszam (do kelnera/kelnerki).
It was delicious . - Było pyszne.
Could i have the check, please. – Proszę o rachunek.

pobyt w Stanach








        By móc przebywać na terytorium USA potrzebujesz wizę. Wiza amerykańska jest dokumentem wydanym przez Ambasadę lub Konsulat Stanów Zjednoczonych i naklejonym na jedną ze stron Państwa paszportu, który uprawnia do starania się o wjazd na terytorium USA. Wiza nie gwarantuje wjazdu do Stanów Zjednoczonych. Oznacza jedynie, że Państwa podanie wizowe zostało rozpatrzone przez konsula amerykańskiego, który stwierdził, iż mogą Państwo podróżować do punktu granicznego na lotnisku, w porcie morskim bądź na granicy lądowej i ubiegać się o zezwolenie na wjazd w określonym celu (niekaralność, brak rodziny, która przebywa nielegalnie w USA i cel podróży to jedne z głównych kryteriów, które decydują o losach Waszych starań o wizę). Jedynie amerykański urzędnik imigracyjny Departamentu Bezpieczeństwa Narodowego (DHS) jest uprawniony do wydania zezwolenia na wjazd do Stanów Zjednoczonych i decyzji jak długo może trwać dany pobyt.
Czasem zdarza się, że ludzie po wylądowaniu na lotnisko nie są dopuszczone na terytorium Stanów Zjednoczonych i w tym samym dniu wracają z powrotem do swojego kraju.

UWAGA: Osoby zatrzymane podczas nielegalnego przekraczania granicy lub przebywające nielegalnie na terenie Stanów Zjednoczonych są deportowane. Procedurze deportacyjnej podlegają również osoby, które przebywając legal­nie w Stanach Zjednoczonych weszły w konflikt z prawem. Ponieważ ośrodków deportacyjnych jest niewiele, osoby oczeku­jące na deportację często są osadzane w więzieniach.


Są dwa rodzaje wiz:

Wizy nieimigracyjne przeznaczone są dla osób zamieszkałych na stałe poza terytorium Stanów Zjednoczonych, które zamierzają wjechać do USA w celach turystycznych, służbowych, medycznych, pracowniczych bądź edukacyjnych. Kategorie wiz zależą od celu podróży.



• Każda osoba wyjeżdżająca do Stanów Zjednoczonych na pobyt stały, również z zamiarem podjęcia pracy w USA, powinna posiadać wizę imigracyjną. Zgodnie z prawem imigracyjnym Stanów Zjednoczonych, wizy imigracyjne wydawane są w czterech kategoriach: wizy dla członków najbliższej rodziny obywatela USA, inne wizy rodzinne, wizy pracownicze oraz wizy wydawane w ramach Programu Loterii Wizowej, znanego jako losowanie „zielonej karty”.



Kategorie wizowe; opis:
A-1/A-2 Dyplomaci i przedstawiciele rządu
A-3 Personel pomocniczy posiadaczy wiz A1/A2
B-1/B-2 Osoby wyjeżdżające służbowo lub turystycznie
C-1 Tranzyt
C-1/D Członkowie załogi samolotu lub statku
E-1/E-2 Inwestorzy i przedsiębiorcy
F-1 Studenci i uczniowie
G-1- Przedstawiciele organizacji międzynarodowych
G- Personel pomocniczy posiadaczy wiz G-1-4
H Tymczasowa praca i praktyka (H-3)
I Dziennikarze
J-1 Au-pairs, stażyści, wymiana naukowa/studencka, program „Praca i Podróże"
L Pracownicy oddelegowani do amerykańskiego oddziału firmy
M-1 Studenci – szkolenie zawodowe
NATO 1-6 Przedstawiciele NATO
NATO 7 Personel pomocniczy posiadaczy wiz NATO 1-6
O Osoby o wyjątkowych uzdolnieniach lub osiągnięciach w dziedzinie nauki, sztuki, edukacji, biznesu lub sportu
P Sportowcy, artyści i wykonawcy estradowi
Q Wymiana kulturalna
R Pracownicy religijni



Jak ubiegać się o wizę
• KROK 1: zrobienie zdjęcia
• KROK 2: wypełnienie podania wizowego
• KROK 3: sprawdzenie czy rozmowa z konsulem jest konieczna
• KROK 4: ustalenie terminu spotkania
• KROK 5: przygotowanie wymaganych dokumentów
• KROK 6: rozmowa z konsulem
• KROK 7: odbiór paszportu z wizą

Więcej przeczytasz tutaj: http://polish.poland.usembassy.gov/wizy/wizy-nieimigracyjne/jak-ubiega-si-o-wiz.html

  • W zależności od konsulatu cały proces może potrwać od 4 do 6 tygodni.
  • Pamiętaj, że opłaty wizowe są bezzwrotne i że ich uiszczenie nie gwarantuje otrzymania wizy.




W Polsce są dwie placówki dyplomatyczne USA:

Ambasada Amerykańska w Warszawie (ul. Piękna 12, 00-540 Warszawa; Tel. +48/22 625-1042; Faks: +48/22 504-2039; E-mail: publicwrw@state.gov)obejmuje swoim działaniem województwa: kujawsko-pomorskie, łódzkie, lubelskie, lubuskie, mazowieckie, podlaskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. Rozmowy z konsulem w sprawie wizy nieimigracyjnej w Ambasadzie w Warszawie wyznaczane są w godzinach 7:30 - 11:30, od poniedziałku do piątku, z wyjątkiem polskich i amerykańskich świąt oraz ostatniego roboczego piątku każdego miesiąca. W sezonie wiosenno-letnim, rozmowy odbywają się również po południu. Ambasada w Warszawie rozpatruje wszystkie kategorie wiz imigracyjnych dla mieszkańców całej Polski.

Konsulat Generalny w Krakowie (ul. Stolarska 9, 31-043 Kraków; Faks: +48/12 424-5103; E-mail: krakowNIV@state.gov) zajmuje się tylko wizami nieimigracyjnymi i obejmuje województwa: dolnośląskie, małopolskie, opolskie, podkarpackie śląskie i świętokrzyskie. Dział Wiz Nieimigracyjnych w Konsulacie Generalnym Stanów Zjednoczonych w Krakowie jest czynny w godzinach 8:30 - 11:30 oraz 14:30 do 15:30 od poniedziałku do piątku, z wyjątkiem polskich i amerykańskich świąt oraz ostatniego piątku każdego miesiąca.

ciekawostki o USA






• Na klawiaturze telefonów znajdują się także litery, stąd wiele numerów podawanych jest w formie łatwego do zapamiętania słowa. (np. ogólnokrajowa pomoc drogowa to: 1-800-AAA-HELP)

• Dopuszczalna zawartość alkoholu wynosi zależnie od stanu i hrabstwa od 0,0 do 1 promila!


• W miastach takich jak Waszyngton i Baltimore ponad połowa czarnych mężczyzn w wieku od 18 do 30 lat przebywa w więzieniach, na zwolnieniu warunkowym lub jest w trakcie probacji. Statystycznie czarni trafiają do więzień pięciokrotnie częściej niż biali i trzykrotnie częściej niż Latynosi

W mediach ukazały się relacje tych, którzy przeżyli ataki 11 września. Mówili oni, że po wszczęciu alarmu i ewakuacji ludzie zostawali w budynku, aby skorzystać z toalety, zapisać dokumenty w Wordzie i wylogować się z komputerów.

• W Kalifornii dla 30% społeczeństwa język hiszpański jest językiem ojczystym.

• „Zawsze coca-cola!” Któż nie zna tego hasła reklamującego brunatny napój z Atlanty, który kupi się w każdym najmniejszym sklepiku na kuli ziemskiej, nawet gdyby nic innego tam nie było. Cola to symbol American way of life, a zarazem najczęściej kupowany markowy produkt na świecie.


• Podczas kontroli policyjnej nie należy wysiadać z auta, trzeba otworzyć okno, trzymać ręce na kierownicy i poczekać na instrukcje funkcjonariusza.

• Nowy Jork jest drugim po Londynie finansowym centrum świata, jeśli wziąć pod uwagę kwoty przepływających pieniędzy.


• Wal-Mart to największa amerykańska sieć hipermarketów, wypierająca tradycyjnych drobnych sklepikarzy, rzemieślników i kupców tanim towarem sprowadzanym głównie z Chin

• Stany Zjednoczone są drugim po Indiach producentem filmów na świecie. Słynne jest szczególnie Hollywood.

• Ojcowie-założyciele Stanów Zjednoczonych, np. Benjamin Franklin, a także wielu prezydentów, byli masonami. Stany Zjednoczone są także krajem, gdzie jest najwięcej masonów na świecie (około 2 000 000)

• 24 października 1929, nazywanego potem "czarnym czwartkiem" nastąpił krach na giełdzie w Nowym Jorku. Był to początek wielkiego kryzysu światowego. Produkcja w USA zmalała o 50%; w 1932 bezrobocie osiągnęło 25%; co czwarty farmer stracił ziemię na skutek zadłużenia. Środki podjęte przez prezydenta Herberta Hoovera dla ratowania gospodarki okazały się niewystarczające.

• Przy archipelagu wysp Floryda Keys rozpościera się trzecia pod względem wielkości rafa koralowa na świecie.

• Pocahontas nie jest wytworem fantazji studia Walta Disneya. To postać historyczna – córka wodza Powatanów żyjących na wybrzeżach Wirginii. Na początku XVII w. pomogła ona utrzymać pokój pomiędzy Indianami a kolonistami z Jamestown, poślubiając osadnika Johna Rolfe’a.

• W USA powstaje trzy czwarte samolotów na świecie.

info&kontakt

Najlepszy polski serwis o Stanach Zjednoczonych Ameryki. Obszerne aktualne informacje stworzone na bazie własnych doświadczeń i zaufanych źródeł naukowych. W tym świetny informator dla turystów!

Wykorzystywane źródła:

https://www.cia.gov/
http://www.wikimedia.org/
http://www.baedeker.pl/
http://www.usatourist.com
http://polish.poland.usembassy.gov/
http://edition.cnn.com/
http://www.globalfirepower.com/


Kontakt:

Paweł

gadu-gadu: 7347039

email: pavbed@gmail.com 

największe atrakcje




    Odwiedzający Stany Zjednoczone turyści mogą liczyć na niezliczone atrakcje Podziw budzą tu zarówno kosmopolityczne metropolie, jaki i wspaniałe krajobrazy. O te ostatnie zadbała nie tylko natura, ale także człowiek, by wspomnieć choćby rozsiane po całym kraju tematyczne parki rozrywki z najstarszym Disneyworldem na czele.

Kraj przecinają ciągnące się po horyzont autostrady. Przy bocznych drogach rozproszone są odludne stacje benzynowe, w których kupi się zimną colę i znajdzie jedyną w okolicy budkę telefoniczną.
Stany Zjednoczone są krajem żywcem wyjętym z niejednej książki czy filmu. Wszystko co zapiera dech w piersiach ma się tu w zasięgu ręki: niekończące się lodowce Alaski na dalekiej północy, rozpadliny Wielkiego Kanionu na upalnym południowym zachodzie, imponujące krajobrazy Gór Skalistych, tropikalne grzęzawiska nad Zatoką Meksykańską, gęste lasy Appalachów i ciągnące się kilometrami plaże. Wspaniałe miasta takie jak Boston, Waszyngton, Nowy Jork czy San Francisco, to centra kultury i sztuki, pamiętające dramatyczne, przełomowe wydarzenia z amerykańskiej historii. Na koniec trzeba wspomnieć o rozrywce, a warto wiedzieć, że Amerykanom trudno pod tym względem dorównać: wystarczy wymienić bajkowy świat Hollywood i orlando, kasyna Las Vegas i Atlantic City. Kąpiel, pływanie, nurkowanie i surfing na wybrzeżach, jazda na nartach, wspinaczka i wędrówki w Górach Skalistych i Appalachach. A może wizyta u gościnnych rdzennych miszkanców Ameryki, np. u Indian Nawaho na Południowym Zachodzie czy rodeo w Wyoming.


Czas na przedstawienie największych atrakcji USA (wg. Rekomendacji Baedekera) – rozpoczynając od północnej części kraju i zmierzając ku południowi. Wkrótce zdjęcia i szerszy opis tych miejsc.

1.      Olympic National Park – Fascynujący las deszczowy z dala od cywilizacji
2.      Yellowstone National Park i Grand Teton National Park – Dwa skrajnie różne parki narodowe położone tuż obok siebie
3.      Redwood Highway – Wspaniała droga wśród leśnych gigantów
4.      Boston – Kolebka Niepodległości
5.      Wodospad Niagara – Imponujące dzieło natury
6.      Black Hills – Czarne Wzgórza warto zobaczyć nie tylko z uwagi na Mt. Rushmore z wykutymi w skale głowami czterech prezydentów USA
7.      New York City -  Najsłynniejsze miasto świata jest metropolią, która nie ma sobie równych
8.      Chicago – Centrum sztuki i Polonii
9.      Rocky Mountain National Park – Świat imponujących gór
10.  Filadelfia – Kolebka narodu amerykańskiego
11.  Washington, D.C. – Centrum światowej polityki
12.  San Francisco – Lato Miłości, hipisi, dzieci kwiaty, „Frisco” jest miastem jedynym w swoim rodzaju
13.  Yosemite National Park- Nie tylko każdy mieszkaniec USA powinien odwiedzić to miejsce przynajmniej raz
14.  Arche National Park – Ponad 2 tys. wyrzeźbionych z piaskowca łuków przyniosło temu parkowi światową sławę
15.  Canyonlands National Park – Imponujący krajobraz z mnóstwem wąwozów i rozpadlin jest rajem nie tylko dla pogromców wzburzonych fal
16.  Bryce Canzon National Park – Nigdzie na świecie nie zobaczy się więcej hoodoos (skalne kolumny) niż tutaj
17.  Zion National Park – Punkt Kulminacyjny każdej podróży przez Południowy Zachód USA
18.  Mesa Verde National Park – Pod względem kulturowym i historycznym najważniejszy park narodowy w kraju
19.  Death Valley National Park – W Dolinie Śmierci należy mieć spory zapas wody i duże zaufanie do swojego pojazdu
20.  Las Vegas - Światowa stolica rozrywki, raczej dla dorosłych
21.  Monument Valley -  Ojczyzna słynnych kowbojów z reklam papierosów
22.  Grand Canzon National Park – Okolice kanionu są najczęściej odwiedzanym parkiem narodowym w USA
23.  Los Angeles – Nie tylko Hollywood jest atrakcją Miasta Aniołow
24.  Charleston – Gdyby to miasto nie istniało, trzeba by je szybko założyć
25.  Carlsbad Caverns National Park – Stada nietoperzy kryjące się w jednym z największych systemów jaskiń na świecie zapraszają na niezrównane widowisko, „wyreżyserowane” przez samą przyrodę
26.  Nowy Orlean – Big Easy powoli wraca do dawnej świetności
27.  Cape Canaveral – John F. Kennedy Space Center – ten gigantyczny kosmodrom po prostu trzeba zobaczyć!
28.  Orlando – Światowa stolica rodzinnej rozrywki
29.  Miami – Miami Beach – Imprezy, gwiazdy showbusinessu: dla każdego coś miłego
30.  Everglades National Park – Wiecznie zielony park Everglades zachwyca wspaniałą różnorodnością świata zwierzęcego
31.  Key West – Nie bez uzasadnienia mieszkańcy wysp nazywają swój archipelag rajem


USA - informacje o kraju








Światowe metropolie obok fascynujących zjawisk przyrody. Rozgrzane highways i burze śnieżne w Górach Skalistych. Disneyland, Las Vegas, Hollywood... Stany Zjednoczone Ameryki to cały świat w jednym kraju!




Podstawowe fakty   ---   Przyroda   ---   Ludność    ---   Religia    ---   Język    ---   Polityka   ---   Gospodarka ---   Transport   ---   Historia   ---   Armia   ---   Turystyka   ---   Sztuka i kultura   ---   Słynni amerykanie



Podstawowe fakty


   Stany Zjednoczone Ameryki, obok Chin i Rosji, jest jednym z największych mocarstw na świecie. Powierzchnia kraju wynosi niemal 10 mln km2 (co stawia ich na 3. miejscu na świecie po Rosji i Kanadzie).
Trudno się zatem dziwić, że mają wiele miejsca dla ludzi z różnych zakątków globu i ze wszystkich kultur - przebywających i wyjeżdżających, racjonalnych biznesmenów i zwariowanych wizjonerów. Stany Zjednoczone są otwarte dla każdego - dla konserwatystów, jak i radykalnych anarchistów. Tutaj w jednym państwie mieszkają ludzie bajecznie bogaci i niewiarygodnie biedni. USA mają wyjątkowo słabe szkoły publiczne, a mimo to największą liczbę noblistów. Populacja kraju wynosi aż 310,232,863 co daje im 3 miejsce na Świecie!
Zróżnicowanie tego kraju nie tylko nie słabnie, lecz zdaje się coraz bardziej przybierać na sile: media nieustannie informują o nowych, przełomowych dokonaniach w badaniach naukowych i technice, o rekordowych wskaźnikach w gospodarce, o nowych trendach w muzyce i rozrywce.



Przyroda

  
W Stanach Zjednoczonych można wyróżnić cztery dominujące typy krajobrazu: nizinne wybrzeża Atlantyku, Appalachy ciągnące się z północy na południe na wschodzie, centralne równiny i przecinające terytorium kraju z północy na południe Kordyliery na zachodzie.
Piąta kraina geograficzna Ameryki Północnej – Tarcza Kanadyjska, w niewielkim stopniu sięga USA. Chodzi o góry Adirondacks w stanie Nowy Jork oraz granitowe odnogi Tarczy na południowym skraju Jeziora Górnego.

   Większa część obszaru Stanów Zjednoczonych leży w strefie klimatu umiarkowanego. Za zmienną pogodę w przeważającej części USA odpowiadają wędrujące przez terytorium kraju układy niżowe i wyżowe. Nie dotyczy to jedynie południowej Florydy, która z letnimi deszczami i suchą zimą leży w strefie zwrotnikowej, a także regionów pustynnych na Południowym Zachodzie, gdzie panuje klimat podzwrotnikowy. Od maja do października w stanach nad Zatoką Meksykańską i w środkowej części wybrzeża Atlantyku dają o sobie znać wpływy równikowe, czego efektem są siejące spustoszenie cyklony. Brak bariery w postaci gór sprawia, że zimą mroźne arktyczne powietrze bez przeszkód może dotrzeć przez równiny Środkowego Zachodu do wybrzeża Zatoki Meksykańskiej, a nawet do Florydy. Jako przeciwieństwo gorących i wilgotnych subtropikalnych mas powietrza, poand Wielkimi Równinami przetaczają się niebezpieczne zamiecie śnieżne oraz, zwłaszcza wiosną, gwałtowne burze z opadami gradu (osiągającymi wielkość piłki tenisowej!), a także niszczącymi tornadami.

   Przed przybyciem Europejczyków niemal całe terytorium Stanów Zjednoczonych porastały lasy. Pomimo zagospodarowania znacznej części kraju w niektórych miejscach wciąż daje się rozpoznać pierwotną roślinność.
  Przed 200 laty na terenie Stanów Zjednoczonych żyło wiele dzikich zwierząt; stada bizonów na preriach były tak liczne, że nieustannie wchodziły w drogę pierwszym przybyszom z Europy. Obecnie większe zwierzęta zostały w znacznej mierze wystrzelone,a te które pozostały, objęto ochroną w ponad 60 parkach narodowych.
Popularne gatunki zwierząt wciąż żyjące w Stanach to niedźwiedzie czarne i grizzly, aligatory i symbol USA – bielik amerykański.
   Parki Narodowe, które chronią wymierającą faunę i florę przed dynamicznie rozwijającą się gospodarką także potrzebują ochrony np. przed spółkami naftowymi, które chcą wykonywać odwierty na ich terenie.
Największym problemem Stanów Zjednoczonych w związku z ochroną środowiska jest zanieczyszczenie powietrza. Kraj ten zamieszkany przez zaledwie 5% ludności świata, odpowiada za 22% globalnej emisji dwutlenku węgla i 19% emisji wszystkich gazów cieplarnianych. Rząd USA nic robi by zredukować emisję tych gazów tłumacząc, że zaszkodziłoby to ich gospodarce.

Ludność


  Na terenie Stanów Zjednoczonych mieszka 300 mln ludzi. 13% z nich to Afroamerykanie, ok. 4% ma azjatyckie korzenie, 14% pochodzi z obszaru Ameryki Łacińskiej, a nie cały 1% to rdzennie mieszkańcy tych terenów (m.in. Indianie i Inuici).

  Jako pierwsi Europejczycy swoją nową ojczyznę znaleźli tu (XVI/XVII w.) Hiszpanie, Francuzi, a przede wszystkim Anglicy. Od połowy XVIII do końca XIX w. masowo przybywali Niemcy, Irlandczycy, Włosi, Skandynawowie i ludność Europy Wschodniej, w tym tysiące Polaków. Afroamerykanie są potomkami przywożonych do Nowego Świata afrykańskich niewolników.

  Przez długi czas Stany Zjednoczone słynęły jako tygiel etniczny, ukształtowany przez wiele grup imigrantów, których łączyła wizja „ amerykańskiego snu” – marzenia o wolności i szczęściu. Tak narodził się naród amerykański.
Z czasem ten romantyczny i nadmiernie optymistyczny obraz zyskał nowy, trzeźwy wymiar: nigdy dotąd nie było w USA tak wielu nowych obywateli, którzy świadomie odrzucają amerykanizację - w efekcie tego w miastach powstają dzielnice (getta) etniczne.

  „Czerwonoskórzy”, „Indianie”, Native Americans czyli rdzienni mieszkańcy kontynentu.
Spośród zamieszkujących dziś Stany Zjednoczone (prawie 3 mln) Indian, jedna trzecia z nich żyje w rezerwatach. Dotyczy to ogółem 562 plemion, które cieszą się tym samym wolnością podatkową i autonomią administracyjną; największe skupiska Indian tworzą Czirokezi w Georgii i Oklahomie i Nawaho w regionie Four Corners (Arizona, Utah, Nowy Meksyk, Kolorado).


Największe miasta USA
Nowy Jork 8,2 mln
Los Angeles 3.9 mln
Chicago 3,0 mln
Houston 2.0 mln
Filadelfia 1,55 mln
Phoenix 1,4 mln
San Diego 1,3 mln
San Antonio 1,25 mln
Dallas 1,2 mln
San Jose 900 tys


Religia


  Stany Zjednoczone nie mają oficjalnej religii państwowej. Według American Religious Identification Survey, w 2001 r. 81,1% Amerykanów określiła się jako chrześcijanie. 52% Amerykanów należało do różnych Kościołów protestanckich. Amerykański protestantyzm jest bardzo podzielony, w USA istnieją setki Kościołów, które działają lokalnie. W 2001 r. największą wspólnotą protestancką była Południowa Konwencja Baptystów (17,2%), a dalej: metodyści (7,2%), luteranie (4,9%), prezbiterianie (2,8%) i zielonoświątkowcy (2,2%). Do Kościoła katolickiego należało 25,9% społeczeństwa i jest to tym samym największa wspólnota religijna w Stanach Zjednoczonych. Amerykańscy katolicy są przede wszystkim potomkami Włochów, Irlandczyków, Polaków i Niemców. Współcześnie, do gwałtownego wzrostu liczby katolików, w założonym przez protestantów kraju, przyczyniła imigracja z krajów Ameryki Południowej.
Inne religie to: judaizm (1,4%), Świadkowie Jehowy (0,7%), prawosławie (0,6%), islam (0,5%), buddyzm (0,5%), Adwentyści Dnia Siódmego (0,4%), hinduizm (0,4%) i unitarianizm (0,3%).
15% Amerykanów nie należało do żadnej wspólnoty religijnej, spośród których najliczniejsi byli niesprecyzowani i wolnomyśliciele, rzadziej natomiast ateiści.
  Inną charakterystyczną wspólnotą są amisze, żyjący bez prądu, ubierający się na czarno i jeżdżący wyłącznie konnymi powozami. Charakterystyczni są także protestanccy fundamentaliści biblijni, którzy traktują Biblię jako jedyny i nieomylny autorytet. W Stanach Zjednoczonych znajduje się również Główne Biuro koordynujące działalność społeczności Świadków Jehoy na całym świecie (Nowy Jork, Brooklyn).
Amerykanie są jednym z najbardziej religijnych narodów spośród krajów wysoko rozwiniętych. 87% Amerykanów deklaruje się jako osoby religijne, a 40% Amerykanów podaje, że regularnie praktykuje (więcej w regionach wiejskich niż miejskich). Najmniej osób deklarujących regularne praktyki religijne jest w stanie Vermont, gdzie przyznaje się do tego tylko 24% mieszkańców, i co charakterystyczne, ma on najwyższe podatki w całych Stanach oraz jako jedyny stan wyraźny system trójpartyjny, w którym obok dominującej Partii Demokratycznej i drugiej Partii Republikańskiej w legislaturze zasiada z dużą ilością przedstawicieli socjaldemokratyczna Progressive Party of Vermont.
  Były prezydent George Bush jest protestantem (metodystą) i swoje cotygodniowe orędzia do narodu oraz niektóre inne przemówienia kończył słowami "God bless America" (niech Bóg błogosławi Amerykę).

Język


  Chociaż Stany Zjednoczone nie mają oficjalnego języka na poziomie federalnym, to język angielski jest de facto językiem narodowym. W 2003 około 215 milionów lub 82% populacji powyżej piątego roku życia mówiło w domu tylko po angielsku. Język angielski jest używany w kontaktach między Amerykanami a obcokrajowcami. Znajomość angielskiego jest wymagana od imigrantów pragnących naturalizacji. Jednak w użyciu jest jeszcze wiele innych języków. język hiszpański jest drugim najczęściej używanym i najczęściej nauczanym językiem obcym. W Kalifornii dla 30% społeczeństwa język hiszpański jest językiem ojczystym.
Z powyższych powodów niektórzy Amerykanie chcą chronić język angielski i żądają, aby stał się on językiem oficjalnym. Obecnie jest on oficjalnym językiem w dwudziestu pięciu stanach. Trzy stany wprowadziły dodatkowo inny język jako urzędowy obok angielskiego: język hawajski jest urzędowym na Hawajach, język francuski w Luizjanie, język hiszpański jest używany w Nowym Meksyku, gdzie chociaż nie ma on oficjalnego statusu, to jednak wydawane są w nim wszystkie dokumenty. W użyciu jest także wiele innych języków, jak: polski, mandaryński, kantoński, portugalski. Często w tych językach dostępne są naziemne lub kablowe stacje radiowe i telewizyjne. W wielu dzielnicach dużych miast na co dzień używa się właśnie tych języków: w sklepach, prywatnych szkołach. Sporządzane są w nich również szyldy i napisy. Dlatego zdarza się, że osoba urodzona w takiej dzielnicy mówi bardzo słabo po angielsku.






Polityka



  USA są republiką prezydencką. Prezydent rządzi krajem razem z Kongresem składającym się z Izby Reprezentantów (435 posłów) i Senatu (100 członków). Wybory prezydenckie mają charakter pośredniL glosuje 538 członków wybieranego przez naród Kolegium Elektorskiego. Kadencja trwa cztery lata, z możliwością jednokrotnego przedłużenia.
  Uchwalona w 1797 r. konstytucja Stanów Zjednoczonych powstała w oparciu o ówczesne idee rewolucyjne i zakładała, że tylko respektujący prawo rząd (a nie decyzje jednostki) gwarantuje właściwe zarządzanie państwem. Z tego powodu amerykańską demokrację charakteryzuje trójpodział władzy oraz systemy „hamulców i równowagi”. Aby zażegnać niebezpieczeństwo jakiejkolwiek formy absolutyzmu, w USA każdy z trzech filarów władzy państwowej – wykonawczy (prezydent i jego gabinet). Ustawodawczy (Kongres) i sądowniczy – pełni funkcję kontrolną w stosunku do dwóch pozostałych.

  W porównaniu z kompetencjami polskich województw czy niemieckich landów amerykańskie stany mogą sobie pozwolić na dużo więcej. Z uwagi na wielkość kraju silna lokalna władza była koniecznością, co przełożyło się m.in. na utrzymujące się do dziś różnice
W systemach sądowniczych w poszczególnych stanach. Na czele każdego z nich stoi obierany na czteroletnią kadencję gubernator. Podobnie jak na szczeblu centralnym funkcjonują stanowe Kongresy, składające się z Senatu i Izby Reprezentantów. Gubernator ma wprawdzie silną pozycję, ale musi podporządkować się decyzjom Kongresu.

  Amerykańskich partii politycznych nie da się porównać z ich klasycznymi europejskimi odpowiednikami.
Dwa największe amerykańskie ugrupowania Partia Demokratyczna i Partia Republikańska, są bardziej wyrazicielami określonych grup interesów, a ich członkowie zbierają się tylko przed wyborami prezydenckimi. Różnic programowych jest stosunkowo nie wiele – do najważniejszych kwestii dzielących bardziej konserwatywnych republikanów i liberalnych demokratów należą wspomniane wyżej kwestie społeczne, takie jak aborcja, kara śmierci czy prawo do posiadania broni.



Gospodarka


  Stany Zjednoczone są największą gospodarką świata pod względem PKB, które wynosi około 14 bilionów dolarów, pod względem PKB per capita zajmują nominalnie ósmą pozycję.


  Amerykańska gospodarka, warunkowana przez tak różnorodne czynniki, jak bogate złoża surowców mineralnych, słabe (w porównaniu z Europą) związki zawodowe, niewielkie wydatki socjalne i niemal nieregulowany rynek pracy, wytwarza prawie 25% światowej produkcji. Wyróżnia ją zdecydowane nastawienie rynkowe: o ofercie, popycie, wielkości produkcji oraz kształtowaniu cen decyduje wyłącznie jego „niewidzialna ręka”. Razem z Niemcami i Japonią Stany Zjednoczone zaliczają się do największych światowych eksporterów.

  Powszechna wiara w siłę rynku i swobodę prowadzenia interesów nie wyklucza ingerencji rządu. Waszyngton zabiera głos zawsze, kiedy jakaś firma zaczyna mieć zbyt dużą władzę, co grozi załamaniem reguł wolności gospodarczej – jak ostatnio w przypadku potężnego koncernu informatycznego Microsoft.
Od lat siłą napędową amerykańskiej gospodarki są przedsiębiorstwa średniej wielkości, które dają zatrudnienie ponad połowie pracowników w kraju i odpowiadają za tworzenie dwóch trzecich nowych miejsc pracy.

  Podobnie jak kraje Zachodniej Europy, Stany Zjednoczone przekształciły się w XIX w. z kraju rolniczego w nowoczesne państwo przemysłowe. Odwrót od gospodarki rolnej utrzymuje się do dziś: podczas gdy w 1950 r. ok. 45 mln. ludzi było zatrudnionych w pozarolniczych gałęziach gospodarki, na początku 3 tysiąclecia ich liczba wzrosła do ponad 130 mln. z czego największy odsetek przypada na sektor usług.
Bezrobocie w kraju utrzymuje się na poziomie 6% (głównie dzięki dobrej koniunkturze i niskiemu progowi zatrudnienia)

Podczas gdy coraz więcej Amerykanów z trudem jest w stanie związać koniec z końcem, liczba milionerów systematycznie rośnie. Równocześnie kurczy się klasa średnia, ponieważ przeciętnie opłacani Amerykanie mogą utrzymać dotychczasowy standard życia tylko przez podjęcie dodatkowej pracy.

  Stany Zjednoczone są największym producentem żywności na świecie, znacznie dystansując Francję, która zajmuje drugie miejsce. Użytki rolne, skoncentrowane obecnie w rękach korporacji i niezależnych rolników, stanowią 46% powierzchni. Uprawia się: kukurydzę (coraz bardziej na produkcję etanolu), pszenicę, soję, jęczmień, truskawki, ziemniaki, jagody, cytrusy, figi, daktyle, sorgo, bawełnę, tytoń, ryż, drzewa owocowe i orzechowe wszelkiego rodzaju, prawie wszystkie możliwe warzywa, brzoskwinie, orzeszki ziemne, kiwi.
W USA prowadzi się intensywną hodowlę bydła, trzody chlewnej, drobiu. Szeroko przetwarza się mleko na różnego rodzaju sery oraz wyroby mleczne i cukiernicze
Amerykanie, znani z optymizmu i nastawienia na sukces, zbudowali system gospodarczy, który idealnie wpisuje się w ich kulturę i historię.


Podatki stanowią około 27% PKB i jest to poziom niższy o kilkanaście punktów procentowych niż w Polsce (43,5%), a znacznie niższy niż w krajach Europy Zachodniej (Szwecja – 52%, Francja 44%, Wielka Brytania 36%), wyższy jednak niż na przykład w Brazylii (19%).


Transport



  Stany Zjednoczone mają rozbudowaną sieć autostrad, w znakomitej większości o statusie międzystanowym. Ich długość wynosi 77 tys. kilometrów (1. miejsce na świecie). W okolicach miast drogi posiadają wszystkie betonowe zabezpieczenia, a w rejonach słabo zaludnionych są zazwyczaj ogrodzone. Nawierzchnia skrajna jest zazwyczaj rowkowana poprzecznie, aby akustycznie ostrzec kierowcę, że zbacza z drogi. Minimum stanowią dwa pasy w jednym kierunku, które czasem rozszerzają się nawet do dziewięciu. Ważną rolę pełni także transport lotniczy i towarowy kolejowy. USA posiadają największą na świecie sieć linii kolejowych – ich łączna długość wynosiła 226 612 km (dane z 2005 wg World Factbook). Mniejsze znaczenie niż w Europie ma transport publiczny.


Historia


  W 1492 r. Kolumb odkrył Amerykę, ale Nowy Świat był nieznany jedynie dla przybyłych Europejczyków. Jako koloniści walczyli oni z tubylcami oraz stale prowadzili wojny przeciw sobie, a mimo to stworzyli najpotężniejsze państwo na świecie


45 000 – 10 000 lat p.n.e Pierwsi mieszkańcy Ameryki przybywają z Azji przez istniejący wówczas pomost lądowy

Ok. 1000 r. – Wikingowie zakładają osadę w Nowej Finlandii

1492 r. – Odkrycie kontynentu przez Krzysztofa Kolumba

W 1507 r. roku niemiecki kartograf nadał nowemu kontynentowi nazwę Ameryka – od imienia żeglarza i odkrywcy Ameriga Vespucciego

XVI – XVIII w. Hiszpania kontroluje południową część dzisiejszego terytorium USA

1700 r. W koloniach mieszka 250 tys. osadników

1754 – 1763 r. Po zwycięskiej brytyjskiej wojnie z Indianami i Francuzami francuskie kolonie w Ameryce Północnej przechodzą w ręce Brytyjczyków

16 XII 1773 – Bostońska Herbatka

4 XII 1776 – 13 Brytyjskich kolonii ogłasza w Filadelfi niezawisłość od Korony

1776-1783 - Wojna o niepodległość

3 IX 1783 – Anglia w traktacie paryskim uznaje niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki

1803 – Prezydent Thomas Jefferson kupił od Napoleona Luizjanę, dzięki czemu terytorium USA podwoiło się

1848 – Gorączka złota w Kalifornii

1852 – W powieści „Chata wuja Toma” Harriet Beecher-Stowe piętnuje niewolnictwo


1860 – Wybór przeciwnika niewolnictwa - Abrahama Lincolna na prezydenta i tym samym początek wojny secesyjnej. 11 stanów południowych (Konfederacja) (zwolennikom niewolnictwa) przeciwko 24 stanom północnym (Unii) (przeciwnikom niewolnictwa)

1863 – Zwycięstwo pod Gettysburgiem przechyla szalę zwycięstwa na stronę Północy

1865 – Koniec krwawej wojny secesyjnej, która zakończyła się klęską Konfederacji

1867 – 1876 – Proreklamowanie przez Washingtona „Rekonstrukcji USA” mającej zniwelować różnice dzielące Północ i Południe

1876 –Bitwa nad Littre Big Horn – miejsce ostatniego zwycięstwa Indian – Czejeni i Siuksowie pokonali tu wojska pułkownika Custera

1890 – Masakra nieuzbrojonych Siuksów nad Wounded Knee Creek w Dakocie Południowej

W ciągu kilkudziesięciu kolejnych lat po zakończeniu wojny domowej, USA rozwinęły się w największą potęgę przemysłową świata. Przyłączono 17 państw-terytoriów, które stały się nowymi stanami USA. Jako ostatnie zostały wchłonięte: Nowy Meksyk i suwerenne dotąd państwa: Oklahoma (w 1907) oraz Arizona (w 1912).

Rozwinięto połączenia kolejowe, łącząc m.in. brzegi obu oceanów. W gospodarce zaczęto stosować na szeroką skalę energię elektryczną i silniki spalinowe. Szybko zaczęła rozwijać się motoryzacja, m.in. dzięki zakładom Henry Forda, przyczyniając się do rozwoju kraju. Powstały pierwsze gigantyczne korporacje produkujące m.in. stal, maszyny, okręty. Rozwinął się przemysł naftowy, chemiczny, bawełniany, górnictwo węgla kamiennego.
Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu i technologicznemu powstały wielkie fortuny: J. P. Morgana, Johna D. Rockefellera, Andrew Carnegiego. Wzrost gospodarczy w tym okresie przekraczał 10%. Korzystając z kłopotów Wielkiej Brytanii w Wojnie Burskiej w Afryce Południowej, Stany Zjednoczone zmonopolizowały budowę Kanału Panamskiego (Traktat Claytona-Bulwera). Budowę rozpoczęto 1850 i zakończono w 1914.


1917 – Stany Zjednoczone przystępują do I wojny światowej

25 X 1929 – Krach na giełdzie kończy „burzliwe lata dwudzieste”

1932 – Prezydent Roosevelt ożywia amerykańską gospodarkę

7 XII 1941 – Japończycy bombardują bazę marynarki wojennej USA Pearl Harbor na Hawajach

6 VI 1944 – D-Day: lądowanie aliantów w Normandii

1945 – II wojna światowa kończy się kapitulacją Niemiec 8 maja i Japonii 2 września

1950 – 1953 – Wojna koreańska

28 VII 1963 – Martin Luter King wygłasza w Waszyngtonie słynną przemowę „ I hale a dream”

22 XI 1963 – prezydent John F. Kennedy zamordowany w skrytobójczym zamachu w Dallas

1964 – Początek wojny wietnamskiej

20 VII 1969 – Astronauci Neil Armstrong i Edwin Aldrin jako pierwsi ludzi wylądowali na Księżycu

27I 1973 – Po podpisaniu rozejmu wojska USA wycofują się z Wietnamu

8 VIII 1974 – Prezydent Richard Nixon zmuszony do dymisji po aferze Watergate

4 XI 1979 – Irańscy rewolucjoniści szturmują ambasadę USA w Teheranie

1980 – Ronald Reagan wybrany na 40. prezydenta USA

1991 – USA wypierają irackie wojska z Kuwejtu

1992 – 2000 – Niebywały rozkwit gospodarki amerykańskiej za rządów Clintona

11 IX 2001 – Po zamachac na Word Trade Center i Pentagon prezydent George W. Bush ogłasza
międzynarodową wojnę z terroryzmem

2003 – Wiosną wojska amerykańskie zajmują Irak

2005 – W sierpniu huragan Karina pustoszy Nowy Orlean



Armia


  Siły zbrojne Stanów Zjednoczonych są najsilniejszą, najnowocześniejszą i najdroższą armią świata przy czym Stany Zjednoczone wydają na armię ponad 4% swojego PKB poprzez budżet, podczas gdy na przykład Niemcy 1,5%.
Wojska są rozlokowane na całym świecie. Według obecnie obowiązującej doktryny, Stany Zjednoczone muszą być w stanie prowadzić dwie wojny jednocześnie w różnych miejscach świata.
Amerykańskie siły zbrojne składają się z Wojsk Lądowych (United States Army około 500 tys. żołnierzy), Sił Powietrznych(United States Air Force około 370 tys. żołnierzy), Marynarki Wojennej (United States Navy, około 370 tys. żołnierzy) i Korpusu Piechoty Morskiej (United States Marine Corps około 172 tys. żołnierzy). Straż Wybrzeża (United States Coast Guard około 39 tys. mężczyzn) jest jednostką o celach cywilnych i ma ograniczone uprawnienia. Jest jednak zaliczana do sił zbrojnych USA.



Sztuka i kultura


  Od ponad stu lat znakiem rozpoznawczym amerykańskiej architektury są drapacze chmur. Jako najwspanialsze osiągnięcia sztuki Stanów Zjednoczonych uchodzą pop art i action painting. A przygody Tomka Sawyera i Hucka Finna bawią i zadziwiają młodych czytelników w wielu krajach świata.
W Stanach Zjednoczonych narodził się jazz, country, gospel, rock, thrash metal, grunge, blues, pop, rap, house czy techno. Znani kompozytorzy muzyki poważnej to m.in. Philip Glass, Terry Riley, Steve Reich.

Turystyka


  Podobnie jak w przeszłości również obecnie Stany Zjednoczone szczycą się najlepszą na świecie infrastrukturą turystyczną. Międzynarodowe linie lotnicze łączą wszystkie najważniejsze miasta, a rozbudowane sieci hoteli i moteli zapewniają odwiedzającym Amerykę dach nad głową. Większość turystów pochodzi z Kanady i Meksyku. Jeśli chodzi o mieszkańców Azji, USA cieszą się szczególną admiracją Japończyków. W Europie bilet za ocean kupują najczęściej obywatele Wielkiej Brytanii oraz Niemcy.



Słynni amerykanie


  Gwiazdy Hollywood i artyści estradowi, bohaterowie westernów i wodzowie Indian, wynalazcy i astronauci, generałowie, politycy, wielcy przedsiębiorcy – oto niektóre spośród ikon Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Woody Allen ur. 1935 – reżyser i aktor

Louis Armstrong 1900-1971 – muzyk jazzowy

Neil Alder Armstrong ur. 1930 – astronauta

Billy Kid 1859-1881 – legendarny rewolwerowiec „wyjęty spod prawa“

Al. Capone 1899-1947 – gangster

William Frederick Cody, „Buffalo Bill” 1846 – 1917 – bohater westernów

Walt Disney 1901-1966 – twórca i producent filmów animowanych

Donald Duck ur. 1934 – niewątpliwie najsłynniejszy kaczor świata

Thomas Alva Edison 1847-1931 – wynalazca (opatentował m.in. żarówkę)

Henry Ford – przemysłowiec (fabrykant samochodowy)

Benjamin Franklin 1706-1790 – wszechstronny geniusz: mąż stanu, naukowiec, wynalazca, publicysta, współsygnatariusz m.in. Deklaracji Niepodległości

Clark Gable 1901-1960 – aktor

George Gershwin 1898-1937 – kompozytor

Ernest Heminway 1899-1961 – laureat literackiej Nagrody Nobla

Thomas Jefferson 1743-1826 – wszechstronny uczony, trzeci prezydent USA, kupił Luizjanę od Francji

John Fitzgerald Kennedy 1917-1963(zamach) – 35 prezydent USA, autor takich słów jak „Nie pytaj, co Twój kraj może zrobić dla Ciebie, ale co Ty możesz zrobić dla kraju”

Martin Luter King 1929-1968(zamach dokonany przez rasiste) – działacz na rzecz równouprawnienia, wygłosił mowę „I have a dream”, uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla

Abraham Lincoln 1809-1865(zamach) – 16. prezydent USA, poprzez zwycięstwo z Konfederacją w wojnie secesyjnej zniósł niewolnictwo w Stanach

Charles Lindbergh 1902-1974 – pionier lotnictwa – jako pierwszy bez międzylądowania pokonał samotnie Atlantyk lecąc z zachodu na wschód jednosilnikowym samolotem

Joe Louis 1914-1981 – bokser „Brown bomber”- jeden z najlepszych bokserów w historii tego sportu

George Lucas ur. 1944 – reżyser „Gwiezdnych wojen”

Madonna ur. 1958 – królowa popu

Glenn Miller 1904-1944 – legendarny muzyk, twórca „In the Mood”

Marilyn Monroe 1926-1962 – aktorka, symbol seksu – jeden z jej najsłynniejszych filmów to “Pół żartem, pół serio”

Edgar Allan Poe 1809-1849 – twórca nowoczesnej powieści kryminalnej

Elvis Presley 1935-1977 – król rock and rolla

Dynastia Rockefellerów – magnaci naftowi - patriarchą rodu był urodzony w Rochford w stanie Nowy Jork John Davisom Rockefeller 1839-1937, który zarobił fortunę w przemyśle naftowym i stalowym

Franklin Delano Roosevelt 1882-1945 – 32. prezydent USA – urząd ten sprawował nieprzerwanie przez cztery kadencje aż do śmierci, opracował program „New Deal”, który przyczynił się do przezwyciężenia Wielkiego Kryzysu i przygotował Stany Zjednoczone do wybuchu II wojny światowej

George Herman „Babe” Ruth 1895-1948 – legenda baseballa

Frank Sinatra 1915-1998 “The Voice” - amerykański piosenkarz i aktor filmowy włoskiego pochodzenia

Siedzący Byk 1831-1890 – legendarny wódz Indian, wódz i szaman plemienia Siuksów. Nie dał się zamknąć ze swoim ludem w rezerwatach, czym doprowadził do największej porażki armii USA w wojnach z Indianami w bitwie nad Littre Big Horn

Mark Twain 1835-1910 – pisarz i dziennikarz, sławę przyniosły mu takie książki jak „Przygody Tomka Sawyera” i „Przygody Huckleberry Finna”

Andy Warhol 1928-1987 – mistrz pop-artu

George Washington 1732-1799 – pierwszy prezydent USA, czołowa postać amerykańskiej historii

John Wayne 1907-1979 – bohater westernów, Wayne zwany „The Duke” urósł do rangi ikony westernów

Eldric „Tiger” Woods ur. 1975 – jeden z najlepszych golfistów wszech czasów, w ciągu swojej kariery zdobył nagrody w wartości kilkudziesięciu milionów dolarów

Michael Jackson 1958-2009 - amerykański muzyk, artysta estradowy, tancerz, kompozytor, autor tekstów i filantrop, którego kariera i życie osobiste stały się ważną częścią kultury masowej ostatnich czterech dekad. Znany jako jeden z najlepszych wykonawców muzyki pop i jeden z najpopularniejszych muzyków w historii, nazywany „Królem Popu”.